شاخه: طنابداران

رده: پرندگان

که در 40 راسته و 250 خانواده دسته بندی شده و شامل حدود 10.770 گونه می باشد.

این 40 راسته شامل پرندگان با جثه های سنگین از جمله آلباتروس ها و شترمرغ ها تا پرندگان کوچکی مانند مرغ های مگس خوار با 1.6 گرم وزن می باشند. این جانوران در انواع زیستگاه ها از دریاها و اقیانوس ها تا قلل مرتفع و بیابان ها تا جنگل های گرمسیری و تالاب ها یافت می شوند.

پرندگان مهره داران خون گرمی هستند که روی دوپا می ایستند و اندام حرکتی جلوییشان به صورت بال کاملا تغییر شکل پیدا کرده است، منقار دارند و تنها جانورانی اند که دارای پر هستند. وجود پرها علاوه بر آسانتر کردن پرواز، بدن را گرم نگه می دارد و کمک می کند تا بسیاری از پرندگان بتوانند در محیط های سرد به زندگی ادامه دهند. وجود رنگ های متنوع در پر پرندگان نیز به جذابیت بصری آنها برای برقراری ارتباط و جفتیابی کمک می کنند. پرندگان دارای ویژگی های فیزیکی به خصوصی برای پرواز هستند که شامل وجود بال و پرها، استخوان های تو خالی و اسکلت سبک ولی مستحکم و سیستم تنفسی با کارایی بالا می باشد و از طریق تخم گذاری تولید مثل می کنند. اکثر پرندگان روز فعال هستند و برخی دیگر مانند جغدها در طول شب به فعالیت می پردازند.

علیرغم نقش پررنگی که پرندگان در اکوسیستم ها دارند، عوامل انسانی نظیر تخریب زیستگاه، تماس با مشتقات نفتی، سموم و آفت کش ها، شکار بی رویه و تغییرات اقلیمی باعث کاهش جمعیت و یا انقراض برخی گونه ها شده و احتمال این می رود که تا یک قرن آینده در حدود 1200 گونه از پرندگان منقرض شوند.

گروه های متنوعی از پرندگان وجود دارد که شامل

- پرندگان غیرپروازی نظیر شترمرغ ها و پنگوئن ها.

- پرندگان آبزی (Waterfowl) شامل قو، غاز و اردک ها که در سواحل و حاشیه رودخانه ها زندگی می کنند.

- پرندگان کنار آبزی (Shorebirds) مانند کاکایی ها، آبچلیک و گیلانشاه ها که در نزدیکی زیستگاه های آبی یافت می شوند.

- پرندگان شکاری (Birds of prey) روز فعال و شب فعال مانند شاهین، عقاب، کرکس و جغدها.

- پرندگان میوه خوار و شهدخوار مانند طوطی و توکان ها.

- و پرندگان آوازخوان یا شاخه نشین (erching birdsP) که شامل تمامی گونه های گنجشک سانان می باشد و بزرگترین گروه از پرندگان را تشکیل می دهد.

* کشور کلمبیا با بیش از 1850 گونه پرنده، بیشترین تنوع گونه ای از پرندگان را در جهان دارد. این تعداد در کشور ایران در حدود 550 گونه می باشد.

* پرستوی دریای قطبی بیشترین مسافت مهاجرت را در بین پرندگان دارد و از محل زادآوری در اقیانوس اطلس شمالی تا قطب جنوب پرواز میکند و مجدد به محل زادآوری بر میگردد.

* گونه ای از شبگردها (Common poorwill) تنها پرنده ای است که خواب زمستانی دارد.

* بزرگترین پرنده پروازی، آلباتروس سرگردان (Diomedea exulans) است که طول دو سر بال آن به 3.6 متر می رسد. همچنین این پرنده بیشترین مسافت پرواز در طول روز را دارد که تنها در یک شبانه روز می تواند 1000 کیلومتر پرواز کند.

* بزرگترین و پرنده در جهان شترمرغ می باشد که بزرگترین تخم (به اندازه 15 سانتی متر) در میان پرنده ها را نیز دارد. این پرنده غیرپروازی بلند قد ترین پرنده جهان است.

* مرغ مگس زنبوری با 6 سانتی متر کوچکترین پرنده جهان است. این پرنده بومی کشور کوبا می باشد.

* بحری (گونه ای شاهین) که در سراسر جهان یافت می شود سریع ترین پرنده است و سرعت شیرجه زدن آن به 320 کیلومتر در ساعت می رسد.

* بالاترین ارتفاع پرواز مربوط به کرکس راپل (Rüppell's vulture) است که به 11.280 کیلومتر میرسد که بیشتر از ارتفاع پروازی هواپیما است.

* کلاغ کالدونیا جدید (Corvus moneduloides) که در جزایر دورافتاده اقیانوس آرام زندگی می کند باهوش ترین پرنده جهان است.

* پنگوئن امپراطور در بین پرندگان عمیق ترین شیرجه را دارد (تا عمق حدودا 560 متری اقیانوس ها).

منابع

 Baggaley Ann- Animals_ A Visual Encyclopedia- dk publishing (2012) *

 David Burnie, Don E. Wilson - Animal_ The Definitive Visual Guide-Dorling Kindersley (2017) *

DK - Animal Atlas, The World's Wildlife As You Have Never Seen It Before-DK Publishing (2021) *

 Laurie E. Likoff- Encyclopedia of Birds- Facts on File (2007) *

 The Natural History Book_ The Ultimate Visual Guide to Everything on Earth- DK pubishing (2021) *

ترجمه: نیوشا قریشی